پیشینه‌ی همنوازی و چگونگی همنشینی سازها در تاریخ موسیقی ایران (دوره‌ی اسلامی تا پیش از عصر قاجار)

author

Abstract:

هدف از تحقیق حاضر، مطالعه‌ی چگونگی همنوازی در تاریخ موسیقی ایرانِ دوره‌ی اسلامی است که تعداد و همچنین چگونگی همنشینی سازها را مورد بررسی قرار می‌دهد. فقدان مبحث همنوازی در رسالات موسیقی، در میان مباحث متنوع نظریه‌پردازانِ قدیم نکته‌‌ای قابل تأمل است که می‌توان به کم‌اهمیت بودن مقوله‌ی همنوازی و برتری تکنوازی در تاریخ موسیقی ایران پی برد. از معدود مواردی که به همنوازی پرداخته شده، کتاب موسیقی کبیر فارابی است که در آن صرفاً مبحث دونوازی بررسی شده و تمرکز اصلی فارابی از تشریح دونوازی‌ها، تبیین ساختار نغمگی سازها بوده است. با بررسی نگاره‌ها نیز، به اهمیت تکنوازی در تاریخ موسیقی ایران پی می‌بریم. در میان تصاویر، بیشترین فراوانی پس از تکنوازی، مربوط به دونوازی‌ است. در دونوازی‌ها، همنشینی دو نوع ساز زخمه‌ای و کششی، فراوان‌ترین ترکیب را تشکیل می‌دهد و کمترین فراوانی مربوط به ترکیب دو ساز کششی است. در سه‌نوازی‌ها، همنشینی دو ساز زخمه‌ای و یک ساز کششی فراوان‌ترین ترکیب هستند. تعداد سازهای ملودیک در تصاویرِ همنوازی‌ها از پنج ساز فراتر نمی‌رود. از یافته‌های تحقیق حاضر می‌توان دریافت قدما علاوه بر ساختار نغمگی، به تعادل سازهای زخمه‌ای و کششی در همنوازی‌ها نیز می‌اندیشیدند. روش تحقیق در مقاله‌ی حاضر، تحلیلی ـ توصیفی و گردآوری اطلاعات، با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه‌ای است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مورخان عصر قاجار و روایت دساتیری از تاریخ ایران باستان (از آغاز دورة قاجار تا پیش از دورة مشروطه)

موضوع ماهیت متون دساتیری از دیر باز برای پژوهشگران علوم انسانی مطرح بوده است. آنچه تا کنون کم‌تر مورد توجه قرار گرفته موضوع دیدگاه‌های آذرکیوانیان در زمینة تاریخ ایران و روایت دساتیری از تاریخ ایران باستان و تاثیر آن بر تاریخ‌نگاری عصر قاجار بوده است. مساله‌ای که پرسش اصلی این پژوهش بر آن استوار است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که مورخان عصر قاجار چه واکنشی در برابر روایت دساتیری از تاریخ ایران ...

full text

بررسی انسان‌شناختی موسیقی ساز عاشیقی آذربایجان در حماسه‌خوانی و حماسه‌نوازی تاریخ مردم ایران از عصر صفویه تا معاصر

موسیقی ساز عاشیقی توسط شخصی به نام «عاشیق» اجرا می‌شود. عاشیق در فرهنگ مردم آذربایجان در اغلب عرصه‌های اجتماعی این سرزمین حضوری خلاقانه دارد. او شاعر، آهنگ‌ساز، خواننده، نوازنده، هنرپیشه و داستان‌سراست. هنرمندِ مردمی بودن بزرگ‌ترین ویژگی یک عاشیق آذربایجان است. در این مقاله با پژوهش کیفی و به شیوه تحقیق ترکیبی (اسنادی، کتابخانه‌ای و میدانی) به بررسی موسیقی ساز عاشیقی آذربایجان در حوزه حماسه‌خوان...

full text

تاریخ چشم‌پزشکی ایران: از دوره باستان تا عصر معاصر

ایران از جمله کشورهایی است که تاریخ درخشانی در زمینه پزشکی، چشم‌پزشکی و علم اپتیک داشته و دانشمندان بسیاری را نیز تا کنون به دنیا معرفی نموده است. تاریخ چشم‌پزشکی ایران شاید به حدود 6000 سال پیش باز گردد، اما متاسفانه از آن دوران هیچ مدرک یا سنگ نوشته‌ای برجای نمانده است. قدیمی‌ترین نوشته موجود در ارتباط با چشم‌پزشکی مربوط به بخش‌هایی از کتاب اوستا می‌باشد. تاسیس دانشکاه جندی شاپور نزدیک به...

full text

چرایی و چگونگی بنده شدن ایرانیان در عصر قاجار

بنده و بنده­­داری یکی از پدیده­های مهم اجتماعی در تاریخ ایران بوده است. در کنار شمار کثیری از بندگان غیرایرانی حاضر در جامعه عصر قاجار شماری از زنان و مردان و کودکان ایرانی حضور داشتند که از راههای مختلفی به بندگی درآمده بودند. پژوهش حاضر بدنبال یافتن پاسخ این پرسش است که چه عواملی سبب بنده شدن ایرانیان دراین دوره شد؟ واین امر چگونه صورت گرفت؟ نتایج تحقیق نشان می­دهد بی­ثباتی سیاسی، ضعف امنیت ­...

full text

آسیب شناسی آموزش تاریخ در نظام تعلیم و تربیت ایران «بررسی موردی: عصر قاجار تا پایان دوره رضاشاه»

تاریخ در شمار پیچیده‌ترین رشته‌های علوم انسانی است که امروزه ایجاد تحوّل در آنها مدّنظر قرار دارد. در این پژوهش با هدف آسیب‌شناسی درس تاریخ، به اسناد، روزنامه‌های قدیمی و کتاب‌های درسی تاریخ مراجعه گردیده و به روش «اسنادی» و «توصیف تاریخی» تلاش شده تا مسایل آسیب‌زای آموزش این رشته ریشه‌یابی گردد. جامعۀ آماری پژوهش تمامی کتاب‌های درسی از آغاز تا پایان دورۀ رضاشاه است که پژوهشگر در یک تحقیق آکادمی...

full text

تاریخ اجتماعی و اقتصادی شهر خوانسار در عصر قاجار

خوانسار یکی از شهرهای معتبر ناحیۀ اصفهان در روزگار حاکمیّت قاجار بوده است. از این شهر در متون تاریخی به­کرّات یاد شده و شهر به­کرات مورد بازدید سفرنامه­نویسان اروپائی قرار گرفته است. حضور بزرگان فرهنگ و هنر و تولیدات مصنوعات متنوّع تجاری را می­توان از اصلی­ترین عواملی دانست که موجب شهرت این شهر در دورۀ قاجار می‌شده‌ است. اگرچه امروزه شواهد اندکی از آثار و ابنیۀ تجاری، مثل بازار و کاروان­سرای عصر ق...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 2

pages  5- 16

publication date 2019-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023